ΟΗΕ - «ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ»

Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

Σελ. /16

ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 MERES MAZI"

Γυναίκα

Περιγραφή των προβλημάτων και προτάσεις που βαθαίνουν την ανισοτιμία

Μια σειρά από στοιχεία και εκτιμήσεις για την κατάσταση των γυναικών παγκοσμίως περιλαμβάνει η έκθεση του φορέα του ΟΗΕ που ασχολείται με «την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών» (UN - Women). Τα δεδομένα που περιλαμβάνει σχετικά με τη θέση των γυναικών στην εργασία, δίνουν μια περιγραφή της κατάστασης και μια εικόνα ορισμένων από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενες γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο. Παράλληλα, όμως, η συγκεκριμένη έκθεση, μέσα από τις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματά της, αποτελεί μια ακόμη απόδειξη για το αντιδραστικό περιεχόμενο που δίνουν στην «ισότητα» των φύλων οι αστικές κυβερνήσεις, οι διακρατικές τους ενώσεις και οι διεθνείς οργανισμοί, όπως και ο ίδιος ο ΟΗΕ.

Δουλειά κάτω από τις χειρότερες συνθήκες

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΟΗΕ, 600 εκατομμύρια γυναίκες, περισσότερες δηλαδή από τις μισές εργαζόμενες παγκοσμίως, απασχολούνται σε εργασίες που χαρακτηρίζονται «ανασφαλείς» και «ανεπίσημες», με μορφές απασχόλησης που συχνά δεν καλύπτονται από την ισχύουσα εργατική νομοθεσία. Η έκθεση επισημαίνει συγκεκριμένα ότι το 53% των εργαζόμενων γυναικών σε όλο τον κόσμο απασχολούνται σε ασταθείς και προσωρινές εργασίες, εργάζονται με κάποια μορφή αυτοαπασχόλησης ή ως συμβοηθούντα μέλη στην οικογενειακή επιχείρηση. Οι συνέπειες που έχουν αυτοί οι όροι δουλειάς αγγίζουν κάθε πλευρά της ζωής των γυναικών: Καθηλώνουν το μισθό τους σε χαμηλά επίπεδα, τις εκθέτουν σε συνθήκες εργασίας που φθείρουν πολλαπλά την υγεία τους, τους στερούν στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στη σύνταξη, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, παροχές για τη μητρότητα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αναφορά στο διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των γυναικών που απασχολούνται στις λεγόμενες «Ζώνες Μεταποίησης προς Εξαγωγή». Πρόκειται για βιομηχανικές ζώνες στις οποίες ισχύουν ειδικά κίνητρα, δηλαδή οι κανονισμοί (εργασιακοί και περιβαλλοντικοί) είναι περιορισμένοι στο ελάχιστο, στο όνομα της προσέλκυσης επενδύσεων. Σε πολλές περιπτώσεις οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία του εργατικού δυναμικού σε αυτές τις «Ζώνες», γεγονός που δεν είναι καθόλου τυχαίο, αφού συστηματικά η γυναικεία εργατική δύναμη χρησιμοποιείται από το κεφάλαιο ως πιο φθηνή και ευέλικτη, ως περισσότερο εκμεταλλεύσιμη και επομένως πιο συμφέρουσα προκειμένου να ενισχύσει την κερδοφορία του.Οσον αφορά τις «επίσημες» μορφές εργασίας, η έκθεση εκτιμά ότι έχει συντελεστεί πρόοδος την οποία στοιχειοθετεί στη βάση των νόμων και των αλλαγών που έχουν γίνει σε αυτούς. Σύμφωνα με τον απολογισμό 117 χώρες έχουν νομοθετήσει την ίση αμοιβή, 173 εγγυώνται άδεια μητρότητας με αποδοχές, 117 έχουν κηρύξει παράνομη τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο δουλειάς. Δίπλα στον απολογισμό αυτό συνυπάρχει όμως και η διαπίστωση ότι παρά τις δεκαετίες της νομοθεσίας για ίση αμοιβή οι αποκλίσεις στους μισθούς ανδρών και γυναικών παραμένουν, με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) να υπολογίζει ότι οι γυναίκες αμείβονται από 10% έως 30% λιγότερο σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι μισθολογικές αποκλίσεις σημαίνουν μικρότερη αμοιβή για την ίδια εργασία, αντανακλούν όμως και το γεγονός ότι οι γυναίκες συγκεντρώνονται σε χαμηλά αμειβόμενες δουλειές. Οσο και αν ο ΟΗΕ προσπαθεί να θολώσει τα νερά θέτοντας στο επίκεντρο τις «ελλείψεις» και τα «κενά» στους νόμους, το πρόβλημα της ανισοτιμίας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων δεν είναι πρόβλημα νομικό ή θεσμικό. Αντιθέτως, είναι φαινόμενο άρρηκτα συνδεδεμένο με τον εκμεταλλευτικό τρόπο παραγωγής, στον οποίο ο ΟΗΕ όχι μόνο δεν εναντιώνεται αλλά προσφέρει σημαντική στήριξη.

Η «ισότητα» άλλοθι για την αντιλαϊκή επίθεση

Οι προτάσεις του ΟΗΕ κινούνται στην κατεύθυνση της έντασης της εκμετάλλευσης, υπηρετούν την ανάγκη του κεφαλαίου για ενίσχυση της κερδοφορίας του και αναπόφευκτα βαθαίνουν την ανισοτιμία των εργαζόμενων γυναικών. Οι διακρίσεις που εντοπίζει σε βάρος των γυναικών είναι ενδεικτικές για τον τρόπο με τον οποίο ο ΟΗΕ, και μέσα από τη συγκεκριμένη έκθεση, διευκολύνει τις αντιδραστικές νομοθετικές αλλαγές και συμβάλλει στην ενίσχυση της επιχειρηματολογίας που τις προωθεί.Είναι χαρακτηριστικό ότι ως διάκριση κατά των γυναικών στιγματίζονται οι νόμοι που περιορίζουν τις εργασίες που μπορούν να κάνουν. Τέτοιοι περιορισμοί ισχύουν σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ σε 48 χώρες και αφορούν κυρίως την απαγόρευση της εργασίας γυναικών σε δουλειές που περιλαμβάνουν μεταφορά σημαντικών βαρών και φορτίων, υπόγειες εργασίες και γενικά συνθήκες που θεωρούνται επιβλαβείς για τη σωματική και ψυχική υγεία. Αν και το κείμενο της έκθεσης σημειώνει πως οι νόμοι αυτοί δημιουργήθηκαν για να προστατεύσουν τις γυναίκες, καταλήγει πως είναι «πατερναλιστικοί», περιορίζουν «τις οικονομικές τους ευκαιρίες», ευθύνονται για τις χαμηλότερες αποδοχές των γυναικών και γενικά συνιστούν διάκριση σε βάρος τους που πρέπει να εξαλειφθεί.
Επίσης, εκτιμά ως θετικές για την «ισότητα» των γυναικών τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Ελλάδα και την Ιταλία, το 2008 και 2009 αντίστοιχα, σύμφωνα με τις οποίες οι διαφορετικές ηλικίες συνταξιοδότησης των γυναικών δημοσίων υπαλλήλων παραβιάζουν την αρχή της ίσης αμοιβής. Οι νόμοι που ορίζουν ότι οι γυναίκες πρέπει να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα από τους άνδρες κατηγορούνται ότι έχουν μερίδιο ευθύνης για το πρόβλημα της γυναικείας φτώχειας στην τρίτη ηλικία, με το σκεπτικό ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης, ζουν δηλαδή περισσότερα χρόνια, όμως οι αποδοχές τους είναι χαμηλότερες και η πρόωρη συνταξιοδότηση τις μειώνει ακόμα περισσότερο.
Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενες όσο βαριές και ανθυγιεινές δουλειές κι αν τους «επιτραπεί» να κάνουν, όσα χρόνια δουλειάς κι αν φορτωθούν ακόμα στην πλάτη, στο όνομα της «ισότητας», δε θα δουν τη θέση τους να βελτιώνεται. Αντιθέτως, όσο η επίθεση των μονοπωλίων εντείνεται, η ανισοτιμία τους θα εκφράζεται με ακόμα πιο οξύ τρόπο. Οι γυναίκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων δεν πρέπει να επιτρέψουν να γίνει η «ισότητα» επιχείρημα για την επιδείνωση των όρων της εργασίας και της ζωής τους, αλλά να κλιμακώσουν την πάλη για ισοτιμία και χειραφέτηση ως αναπόσπαστο κομμάτι του αγώνα για άλλη οικονομία και εξουσία, για να αλλάξει η τάξη που έχει στα χέρια της την εξουσία και να οργανωθεί η παραγωγή με κριτήριο τις σύγχρονες ανάγκες και την ικανοποίησή τους.

Ε. ΧΑΪΝΤ.

    

Σελ. /16   

Copyright © 1997-2011 ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ